1. Kankervaccins
Ons lichaam heeft een zeer goed uitgerust immuunsysteem dat externe ziektemakers – zoals bacteriën – snel kan herkennen en opruimen. Het lastige aan kanker is dat een tumor uit lichaamseigen cellen bestaat. Ons immuunsysteem blijkt toch in staat te zijn om de relatief kleine verschillen tussen gezonde cellen en kankercellen te ontdekken, maar dan moet het wel getraind worden om de juiste cellen aan te vallen. Via vaccins kunnen we zo’n anti-tumor respons van het immuunsysteem opwekken om kanker te herkennen en op te ruimen. Mogelijk zou dit zelfs via een one-size-fits-all kunnen: één vaccin tegen meerdere vormen van kanker.

2. Nieuwe vormen van immunotherapie
Ons immuunsysteem heeft ingebouwde remmen, die ervoor zorgen dat het niet direct alle cellen die afwijkend lijken direct aanvalt. Die remmen zijn belangrijk om te zorgen dat het immuunsysteem niet per ongeluk lichaamseigen cellen aanvalt. Immunotherapie is een behandeling die ons immuunsysteem hyper activeert. Bepaalde remmen worden verwijderd, waardoor het immuunsysteem ook cellen aanvalt die weinig verschillen van onze gezonde cellen, zoals kankercellen. Het is een gamechanger in de behandeling van kanker, maar helaas werkt het niet voor elke vorm van kanker. Een ander probleem van deze therapie is dat het voor vervelende bijwerkingen kan zorgen. Er wordt veel onderzoek gedaan naar manieren om het immuunsysteem toch te mobiliseren om ook die kankers aan te vallen die zich nu aan deze manier van behandelen kunnen onttrekken, en om de bijwerkingen te minimaliseren.

3. DNA mutaties in kankercellen
Kanker is een genetische ziekte, onze eigen cellen ontsporen door mutaties in het DNA. Van veruit de meeste van deze veranderingen op genetisch niveau weten we niet of- en zo ja hoe - deze bijdragen aan het ontstaan van kanker of de respons op therapie. Nieuwe technologieën stellen ons in staat dit steeds beter in kaart te brengen. Van elke soort kanker hebben we inmiddels een volledige encyclopedie van mutaties. Volgende vraag is: welke van deze mutaties zijn belangrijk voor het ontstaan van kanker, en hoe? Dit kan leiden tot betere voorspellingen over welke patiënten (met welke mutaties) baat hebben bij welke therapie.

4. De invloed van leefstijl op kanker
Kanker ontstaat door mutaties in ons DNA, maar wordt ook beïnvloedt door externe factoren. Het menselijk lichaam wordt continue blootgesteld aan externe factoren, iets dat in hoge mate beïnvloedt kan worden door leefstijl. We begrijpen steeds beter hoe leefstijl op moleculair niveau invloed kan hebben op de ontwikkeling (en mogelijk de behandeling) van kanker. Bekende voorbeelden zijn roken en UV-licht, maar er is ook nog veel onduidelijk. Er zijn steeds meer inzichten in de invloed van externe factoren, denk aan hierbij aan het microbioom (bijvoorbeeld de darmflora), ons dieet, of hormooncycli bij vrouwen. De recent gepubliceerde kankeratlas van IKNL geeft een interessant beeld over hoe groot de invloed van externe factoren op kanker is.